رویکرد فرقه سیاسی صوفیه در مقابل خاکریز انقلاب

به گزارش فرقه نیوز؛

ماه مرداد تجلی سالروز اقامه اولین نماز جمعه نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران است.نماز جمعه ای که می توان از آن به عنوان خاکریز انقلاب نام برد. نماز جمعه ای که مهمترین قرارگاه استراتژیک نظام اسلامی در برابر توطئه های فتنه گران و استکبار جهانی می باشد و برای اهمیت آن همین بس که خداوند متعال در قرآن می فرماید: يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُوا إِذَا نُودِي لِلصَّلَاةِ مِن يَوْمِ الْجُمُعَةِ فَاسْعَوْا إِلَى ذِكْرِ اللَّهِ وَذَرُوا الْبَيْعَ ذَلِكُمْ خَيْرٌ لَّكُمْ إِن كُنتُمْ تَعْلَمُونَ[1] و در سخنان اهلبیت از آن به عنوان حج فقرا یاد شده است و طبق حدیثی از امام صادق(ع) بادیه نشینی به حضور پیامبر خدا صلی الله علیه و آله و سلم رسید و عرضه داشت: چندین بار آماده سفر حج شده ام اما توفیق نیافتم، حضرت فرمود: نماز جمعه را دریاب که حج تهی دستان است[2]

حال که اهمیت خاکریز انقلاب را با توجه به آیات و روایات مشخص کردیم برآنیم در این نوشتار کوتاه رویکرد فرقه سیاسی صوفیه نسبت به نماز جمعه، با توجه به گذر زمان مشخص کنیم تا مهربطلانی بر تفکرات التقاطی و ابن الوقتی[3] این فرقه به ظاهر عرفانی زده شود

از زمان قطبیت سلطانعلیشاه تا قبل از به سلطنت رسیدن رژیم پهلوی

مهمترین ویژگی علمای اسلام تا قبل از به سلطنت رسیدن رژیم پهلوی استقلال مالی آنها بود به نحوی که علمای شیعه در امور اجتماعی مورد قبول همگان بودند اگرچه قدرت سیاسی در دست آنها نبود ولی قدرت مردمی و اجتماعی زیادی داشتند همین امر باعث شده بود صوفیان عارف نما در آن برهه زمانی پوسته به ظاهر اسلامی خود را حفظ کنند تا به حیات خود به نام اسلام ادامه دهند به همین خاطر سلطان علیشاه در تفسیر بیان السعاده ضمن تاکید اهمیت نماز جمعه بیان می کند: بدان كه تمام ايام هفته مظاهر ايام ربوبيّت است و دوران و چرخش روزها بر ايام هفته با قرارداد از بنی آدم و انسانها نيست وگرنه اختلاف در دوران ايام میشد و گروهی آنرا بر شش, يا پنج, يا چهار قرار می داد و گروهی آنرا بر هشت روز و نه روز و غير اينها قرار می داد و كسی كه ايام هفته را بر هفت قرار می داد اين چنين كه هست قرار نمی داد, مثلا ممكن بود مبدأ هفته را يكشنبه و آخر آن را شنبه, يا مبدأ آن را شنبه و آخر آن را جمعه قرار می داد ...درحالی كه جميع منجّمين از هر ملت و در هر زبان اتفاق دارند بر اين كه ايام هفته بر اين هفت روز می چرخد با همين ترتيب مخصوص و هر روز مخصوص به ستاره ای مخصوص نسبت دارد, خواه به اين اسماء ناميده شوند يا ناميده نشوند...آنگاه كه اذان برای نماز جمعه گفته شود بشتابيد [به سوی] نماز، خريد و فروش را ترك كنيد كه بيع در اي روز خلاف مقتضای اين روز است، به خصوص هنگامی كه آفتاب به نصف النهار می رسد. چه هروقت حق هر روزی ادا شود برای شما بهتر خواهد بود[4]

از زمان به سلطنت رسیدن رژیم پهلوی تا قبل از انقلاب اسلامی

با به سلطنت رسیدن رژیم پهلوی و افزایش علمای درباری وصلت های سیاسی افزایش یافت به نحوی که رابطه تنگاتنگی بین رژیم پهلوی و اقطاب فرقه سیاسی به وجود آمد و با توجه به ابن الوقت بودن صوفیان عارف نما دیدگاه سلطانعلیشاه کنار گذاشته شد و مجالس فقری جایگزین آن شد تا خدای نکرده فقرا و مریدان خلاف خواسته رژیم پهلوی حرکت نکنند به همین خاطر صالحعلیشاه طی بیانیه ای اعلام کرد:

بزرگان عرفا فرموده اند که چون نماز جمعه نیست، آن عبادت و توجه به خدا را در شبهای جمعه کنند. شبهای جمعه را معین کردند[5]

از زمان پیروزی انقلاب اسلامی تا کنون

مرداد 1358 اولین نماز جمعه، به صورت رسمی برگزار شد تا احیای نماز جمعه اولین دستاورد ارزشمند انقلاب اسلامی باشد. با گذر زمان و برگزاری نماز جمعه در دورترین و کوچکترین نقاط کشور انتظار می رفت که کم کم مجالس فقری فرقه صوفیه گنابادیه طبق نظرات اقطاب خود تعطیل شود و در نماز جمعه شرکت کنند تا فقرا از این فیض بزرگ محروم نمانند ولی این امر هیچگاه محقق نشد. با توجه به رویکرد سیاسی فرقه صوفیه گنابادیه کار به جای رسید که نورعلی تابنده قطب سیاسی صوفیه با زیر سوال بردن نظرات اقطاب گذشته به توجیه مجالس فقری پرداخت[6] و منکر تشکیل حکومت اسلامی شد[7] و آن را هدف اسلام ندانست[8]

فرقه سیاسی صوفیه با توجه به رویکرد سیاسی و ابن الوقت بودن هر لحظه رنگ عوض می کند و هیچ گاه در زمان های مختلف یک نظر واحد نمی دهد و همیشه با توجه به موقعیت زمانی و اربابان خود حرکت می کند. به همین خاطر در چند دهه اخیر نظریات مختلفی درباره نماز جمعه ارائه داده است و امروزه فقرا را از شرکت در خطبه های نماز جمعه به بهانه های مختلف منع کرده است.