مستشرقان و مسئله تحریف

چکیده مقاله:

در رهیافت مسلمانان، متن قرآن اصالت و حجیت خود را در گذر زمان اصلاً از دست نداده، و هیچ گونه تحریفی در آن واقع نشده است و زمینه‌های موجود در روایات تاریخی که در ظاهر بر وقوع تحریف زیاده و نقصان دلالت دارند از حیث قواعد حدیث‌شناختی و مبانی شریعت نامعتبر بوده و به فرض انطباق با واقعیت،‌حمل بر انگیزه‌‌های فرقه‌ای و داوری‌های مغرضانه خواهد شد. در نگرش خاورشناسان نیز تفاوت در روش‌ها و انگیزه‌ها،‌دو دیدگاه موافق و مخالف با تحریف قرآن را رقم زده است که با تحلیل و تطبیق دیدگاه های دو طرف معلوم شد که مستندات مستشرقان معتقد به تحریف (اعم از زیاده، نقصان، جابجایی، اختلاف در قرائات) در ترازوی نقد تمام عیار،‌ از اعتماد آنان به منابع نامعتبر و گزارش های خلاف تاریخ ‌در جهت القای شبهه و دودستگی در میان گروه‌های مسلمان حکایت دارد. در نقطه مقابل، مستشرقان معتقد به مصونیت قرآن از تحریف نیز،‌ در فضای پاسخ‌دهی به حس کنجکاوی و حقیقت‌جویانه خود،‌ از یک سو، به فرآیندهای تاریخی شکل‌گیری و جمع قرآن دقت کافی نشان داده و در ضمن پرهیز از تهمت و نسبت‌های نادرست،‌ هم به شیوه نتیجه‌گیری موافقان تحریف انتقاد کرده‌ و هم خود دلایلی را در حفظ اصالت و قداست متن قرآن ارائه داده‌اند.