به گزارش فرقه نیوز؛
قبل از پرداختن به بحث نماد و کارد کرد آن در فرهنگ عامه،
لازم است نخست فرهنگ عامه را مورد بررسی قرار دهیم. نماد در دل فرهنگ عامه تعریف
می شود و تا زمانی که فرهنگ عامه بررسی نشود، جایگاه نماد شناخته نخواهد شد. زیرا
رابطه این دو بسیار تنگاتنگ و درهم تنیده است.
تعریف فرهنگ عامه موضوع بحث برانگیزی است چراکه تعاریف
فراوانی از آن ارائه شده است و نمی توان در میان این تعاریف به تعریف جامع و مانع
رسید. هر یک از دو واژه ای که در این اصطلاح به کار رفته اند، معانی غنی و در عین
حال نامعین دارند. با این وجود ما گرفتار تعاریف نمی شویم و از لابه لای معانی این
اصطلاح عبور کرده و از منظری متفاوت به آن می نگریم و آن اصول بنیادین حاکم بر
فرهنگ عامه است:
اصل اول این که، ما انسان ها اصولاً به صورت کنشگرانی مختار
در فرهنگ عامه سهیم می شویم. ما گرفتار صنعت فرهنگ ساز نیستیم اگر چه در برخی از
ساحت های زندگی خود گرفتار صنعت شده ایم. تحقیقات و یافته های روزمره نشان می دهد که
انسان ها از توانایی های با اهمیتی برای تمایز گذاری و انتخاب برخوردارند و به
خوبی می توانند مصلحت خود را در نظر گرفته بر اساس آن دست به اقدام زنند.[1]خلاصه
آن که ما ساخته ها و تجربه های فرهنگ عمومی را به نحوی فعال و غالباً خلاق می
پذیریم و مورد استفاده قرار می دهیم.
اصل دوم این که، ما از سهیم شدن در شکل های
فرهنگی عامه پسند کسب لذت می کنیم. اگر چنین نبود، در آن فرهنگ مشارکت نمی کردیم و
آن فرهنگ هم دیگر مردم پسند نمی بود. این همه در حکم این فرض است که رفتار آدمی،
کمابیش شالوده ای فایده جویانه دارد[2]
و اگر تجربه ای ارضا کننده نباشد، آنگاه دیگر مردم به طور دسته جمعی و مختارانه آن
را استمرار نمی دهند.
اصل سوم این که، لذت ما از سهیم شدن در شکل های
فرهنگی عامه پسندانه، از دو منبع سرچشمه می گیرند.[3]
نخستین منبع، این لذت ها عبارت است از ارضاءهای شهوانی و لذت جویانه این دنیایی که
ممکن است فراهم باشد. منبع دوم، قوت قلب و لذتی است که از ماهیت لزوماً اجتماعی
فعالیت های فرهنگی عامه پسندانه بر می آید و لذت اخروی مترتب آن است. البته در برخی
مواقع هر دو منبع قابل جمع هستند، یعنی برای انجام و شریک شدن در گسترش فرهنگ
عامه، هم لذت دنیایی داشته باشد و هم لذت اخروی.
بعد اصول حاکم بر فرهنگ عامه، کارکردهای فرهنگ
عامه مطرح است. فرهنگ عامه براي تصديق و تجويز نهادهاي ديني، اجتماعي،
سياسي، اقتصادي و معتبر ساختن نقش و وظيفه آنها درجامعه بكار مي‌رود. فرهنگ عمومي
در انتقال معلومات ارزشها، ويژگيها و تدبيرهاي آموزشي يك نسل به نسل ديگر، نقش و
وظيفه مهمي به عهده دارد. این فرهنگ با انتقال اين معرفتها به پايداري و دوام
فرهنگ و القاي آداب و معيارهاي اخلاقي و مشتركات جمعي به افراد جامعه كمك مي‌كند.
وقتی سخن از
فرهنگ عامه به میان می آید، بسیاری از خرده فرهنگ هایی که گاهی در یک قبیله،
خانواده و شهری کوچک رواج دارند، از دایره بحث خارج می شوند. از این رو لازم است
تا ویژگی های فرهنگ عامه برشمرده شود تا خطایی در این زمینه صورت نگیرد.
انشالله
ادامه دارد...
بر گرفته از کتاب جایگاه نماد در فرهنگ عامه، نوشته مهدی سالاری.
