ارمغان جمهوری اسلامی ایران برای هموطنان مسیحی

در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران طبق اصول 13 و 14، ایرانیان زرتشتی، کلیمی و مسیحی، تنها اقلیت‌های دینی شناخته می‌شوند که در حدود قانون، در انجام مراسم دینی خود آزادند و در احوال شخصیه و تعلیمات دینی، بر اساس آیین خود عمل می‌کنند. در اصل 14 قانون اساسی آمده است که دولت جمهوری اسلامی ایران و مسلمانان موظفند، نسبت به افراد غیر مسلمان با اخلاقی حسنه، قسط و عدل اسلامی عمل کرده، حقوق انسانی آنها را رعایت کنند. این اصل برای کسانی معتبر شناخته شده که بر ضد اسلام و جمهوری اسلامی ایران توطئه و اقدام نکنند.

در مورد این سه دسته از اقلیت‌های دینی، طبق قانون اساسی علاوه بر دید کلی مبنی بر تساوی و عدم تبعیض، در زمینه حفظ موجودیت و هویت و بقای آنها نیز توجه شده است. تبلور این امر در جهات زیر مشهود است:

1- آزادی انجام مراسم دینی

2- اجرای مقررات مذهبی خویش در احوال شخصیه

3- داشتن نماینده در مجلس

4- تشکیل انجمن:

5- برابری دیه با مسلمانان

6- فرصت‌های برابر آموزشی و استخدامی

مسیحیان ایران

دین مسیحیت در اواخر قرن ششم و در نواحی مختلف ایران چون: ارومیه، اصفهان، یزد و تهران رواج یافت. دو سوم مسیحیان ایران از نژاد ارمنی و یک سوم دیگر کلدانی و آشوری هستند.

الف) ارامنه :

ارامنه‌ی ایران از اقوامی هستند که بنابر روایات مکتوب تاریخی، پیش از قرن سوم میلادی در ایران سابقه‌ی سکونت داشته‌اند و از سوی دیگر پیوند ارامنه به‌عنوان ساکنان سرزمین ارمنستان با ایرانیان به گذشته‌های باستانی باز می‌گردد.تصمیم‌گیری در جامعه‌ی ارامنه‌ی ایران درباره‌ی مسائل مختلف بر عهده‌ی شورای خلیفه‌گری است که به‌عنوان عالی‌ترین مرجع‌ رسیدگی به امور مذهبی، وظیفه‌ی نظارت بر امور فرهنگی، اجتماعی و سیاسی را بر عهده دارد. از مجموع‌ نزدیک‌ به‌300کلیسای‌ ایران‌،، 200 کلیسا متعلق‌ به‌ جامعة‌ ارمنیان‌ ایران‌ است‌ که‌ با جمعیت‌ 120 هزار نفری‌ آنان به ازای هر 600 نفر یک کلیسا وجود دارد. آنها تنها در پایتخت 50 کلیسا دارند.

ب) آشوریان :

براساس شواهد موجود، آشوری‌ها قرن‌ها در ایران سکونت داشته‌اند. آشوری‌ها از بدو پیدایش مسیحیت بدین آیین گرویده‌اند. طلوع انقلاب اسلامی ایران برای آشوری‌ها نوید تازه‌ای داشت. آنان مانند سایر گروه‌های مذهبی رسمی از آزادی استفاده کردند و مذهب و سنن قومی خود را حفظ نمودند و در میان افراد جامعه گسترش دادند. تدریس زبان آشوری در مدارس اختصاصی آشوریان مانعی ندارند. آشوریان دارای بیش از 90 کلیسای تاریخی از نخستین سال‌های پذیرش مسیحیت هستند. آنچه بیش از همه برای آشوریان مایه‌ی مباهات است، این است که با وجود جمعیت اندک که شاید به جمعیت یک شهر هم نمی‌رسد در مجلس شورای اسلامی دارای نماینده هستند و این نماینده صاحب اختیاراتی مانند نمایندگان دیگر مجلس است و این مسئله کشورهای غربی که به وجود آزادی در کشورشان می‌بالند کم‌نظیر است.

امتیاز‌های مسیحیان در ایران

1- مطبوعات

اقلیت‌های دینی در راستای آگاهی جامعه و هم‌کیشان خود دارای روزنامه و ماهنامه خاص خود هستند. در همین راستا در جامعه اقلیت ارامنه می‌توان به روزنامه آلیک، ماهنامه اراکس، فصلنامه پیمان، ماهنامه آرارات، آباگا آینده، مجله دو هفتگی لویس نور به زبان ارمنی و فارسی اشاره کرد که در تهران منتشر می‌شوند.

2- انجمن‌ها، شوراها و کانون‌های اجتماعی اقلیت‌های دینی

در حال حاضر حدود 60 انجمن اجتماعی و فرهنگی در جامعه اقلیت‌های دینی در ایران به فعالیت مشغول هستند.در حوزه شورای خلیفه‌گری ارامنه تهران بالغ ‌بر 25 انجمن و باشگاه در زمینه‌های مختلف زندگی جامعه ارمنی از ‌جمله در عرصه فرهنگ، امور خیریه و ورزش به فعالیت اشتغال دارند. این انجمن‌ها و باشگاه‌ها عمدتاً تحت پوشش شورای خلیفه‌گری بوده و با آن همکاری نزدیک دارند.

انجمن «زن ارمنی» (های‌گین) با شعب سه‌گانه خود، باشگاه «سردارآباد» و انجمن‌های شعرا و نویسندگان ارمنی، انجمن‌های معلمان، پزشکان، معماران، «وان واسپوراگان»، «انجمن زنان دوستدار کلیسا»، «جامعه صنعتگران ارمنی ایران» نیز در زمینه‌های خاص خود فعالیت قابل‌توجهی دارند.

3- مدارس و آموزش

در نظام جمهوری اسلامی ایران دانش‌آموزان اقلیت‌های دینی در مدارس عمومی امکان ادامه تحصیل‌ دارند و در مدارس دولتی و خصوصی در کنار بقیه هموطنان تحصیل می‌کنند. همچنین به‌منظور آزادی عمل آنان در تدریس دروس دینی خاص خود، مدارس خاصی برای اقلیت‌های دینی در نظر گرفته‌شده است.

علاوه بر آن سال 82 جهت بهبود کیفیت مدارس فوق‌الذکر، سهمیه‌ای 200 نفری برای استخدام معلمان رسمی از میان اقلیت‌های دینی در نظر گرفته شد که بیانگر توجه مسئولان جمهوری اسلامی به حقوق آموزشی آنان است. ضمناً دانش‌آموزان مسیحی علاوه بر تعطیلات رسمی کشوری، از تعطیلات اعیاد مسیحی در مدارس استفاده می‌کنند.

اقلیت‌های دینی همانند دیگر شهروندان از امکان ادامه تحصیل در مقاطع مختلف دانشگاهی برخوردار می‌باشند. همچنین به جهت حمایت از ادبیات و فرهنگ اقلیت‌ها، دوره‌های آموزش عالی مربوط به آن‌ها در دانشگاه‌های ایران دایر شده است.

آشوریان نیز در تهران دو مدرسه به نام‌های «حضرت مریم» و «بهنام» دارند که تا مرحله پیش‌دانشگاهی پیش می‌رود، مرکز آموزش عالی «کانون یوحنا» متعلق به کلیسای کاتولیک کلدانی نیز به نشر منابعی برای تربیت کشیش مبادرت می‌ورزد.

4- مراکز و فعالیت‌های ورزشی

از باشگاه‌های فعال در امور ورزشی می‌توان سازمان فرهنگی ورزشی و ورزشگاه آرارات، باشگاه سیپان، بخش ورزشی انجمن «چهارمحال»، بخش ورزشی انجمن «جامعه فارغ‌التحصیلان ارامنه دانشگاه‌های ایران»، باشگاه نائیری و ورزشگاه رافی را نام برد که به علت داشتن سالن‌های متعدد فعالیت گسترده‌تری دارند.

المپیک ارامنه تهران به‌منظور ارتقای سطح ورزشی ورزشکاران ارمنی در سطح کشور برگزار می‌شود. غالبا این بازی‌ها با حضور مقامات مذهبی مسیحی و همچنین مقامات رسمی کشوری افتتاح می‌شود که نشان‌دهنده پیوند قوی جمهوری اسلامی با اقلیت‌های دینی است. جشنواره فرهنگی، ورزشی آشوریان جهان موسوم به «جام تموز» است که با حضور ورزشکاران داخلی و خارجی در ورزشگاه انجمن آشوریان ارومیه برگزار می‌شود.

5- آزادی انجام مراسمات دینی

با توجه به سابقه طولانی و تاریخی برگزاری مراسمات آیینی مسیحیان، برخی از آنان دارای پوشش رسانه‌ای در مطبوعات و شبکه‌های استانی صدا و سیما هستند. از جمله‌ی این مراسمات، مراسم عشاء ربانیقره کلیسااست که همه ساله در اواسط تیر ماه با حضور ارامنه ایران و جهان در بنای تاریخی قره کلیسا شهرستان چالدران که قدیمی‌ترین کلیسای ارامنه ایران است، برگزار می‌شود.

نظرات برخی صاحب نظران در مورد اقلیت‌های دینی ایران

1- یوهانس دوما سفیر هلند نیز در این دیدار به آزادی پیروان ادیان الهی از جمله اقلیت مسیحی در ایران اشاره کرد و گفت: "ما اعتقاد داریم که باید به ادیان تاریخی و ابراهیمی احترام گذاشته شود و اقلیت‌های دینی در ایران از آزادی زیادی برخوردار هستند."

2- وارطان آبراهیمیان، عضو شورای خلیفه‌گری ارامنه آذربایجان و مسئول هیئت برگزار کننده مراسم عشاء ربانی قره‌کلیسا در نشست اعضای این شورا با فرمانداری شهرستان چالدران گفت: امروزه تمامی اقلیت‌های دینی می توانند در ایران اسلامی به راحتی و با آزادی کامل به زندگی خود ادامه دهند که نظام جمهوری اسلامی ایران از این لحاظ در سطح دنیا زبانزد شده است. وی آزادی در انجام مراسم دینی و فراهم کردن زمینه مناسب برای برگزاری مراسم اقیلت‌های دینی را یکی از پشتوانه­های آزادی اقیلت‌های دینی در ایران اسلامی یاد کرد و گفت: "برگزاری مراسم سالانه عشاء ربانی یا بادارک در مجموعه تاریخی قره‌کلیسا در شهرستان چالدران با حضور ارامنه جهان آن هم با حمایت خاص مسئولین دلسوز نظام یکی از جلوه‌های این آزادی در کشور می باشد."( ۱۳۹۴/۴/۲۸خبر گزاری دانشجو)

آنچه گفته شد خلاصه‌ای از مصادیق آزادی‌های مدنی و سیاسی مسیحیان در ایران به عنوان یکی از اقلیت‌های دینی در جمهوری اسلامی است. واقعیت این است که برخورداری‌های مسیحیان فقط نمونه‌ای از وضعیت زندگی اقلیت‌ها در ایران است که بسیار فراتر از قوانین بین‌المللی و حقوق بشری در دنیاست.

رهپویان هدایت