پائولو کوئلیو و معنویت منهای دین

فرقه نیوز - بخش عرفان های نوظهور: پائولو کوئلیو ادعا دارد که معنوی می نویسد. اما معنویتی که او مروج آن است معنویت بدون خدا و بدون شریعت است اگر چه از خدا می نویسد اما خدای او خدایی ضعیف و حداقلی است. او معتقد است همین که خدا را باور داشته باشی کافی است. نیازی به تلاش نیست. رستگاری با تلاش حاصل نمی شود بلکه با تکرار برخی از دعاهای شبانه رستگار خواهی شد.

نمونه : من دوستی داشتم که همواره مست بود ولی هر شب قبل از خواب سه بار دعای آوه ماریا را می‌خواند، چون مادرش به او این طور تعلیم داده بود. حتی اگر شب کاملاً مست بود، علی رغم عدم اعتقاد، هر شب این دعا را می‌خواند. پس از مرگش در یک جلسه مراسم «سنت» از ارواح گذشتگان پرسیدم که دوست من کجاست؟

به من پاسخ دادند که در جای خیلی خوبی است، در مکانی پر از نور. او بی آن که در طول زندگی‌اش ایمان داشته باشد، بی آنکه تلاشی کرده باشد، تنها با تکرار دعای شبانه نجات یافته بود.

کوئلیو درباره رستگاری و راه نجات، چنین معتقد است که ايمان داشتن كافي است. نياز به عبادت و روزه داري نيست.

نمونه : برای داشتن یک زندگی معنوی، نه ورود به مدرسه دینی لازم است، نه روزه داری، نه اجتناب از دنیا و نه قسم خوردن برای پارسایی. تنها کاری که انسان باید انجام دهد این است که ایمان داشته باشد و خدا را بپذیرد. از این مرحله به بعد است که هر یک از ما بخشی از راه خدا و وسیله‌ای برای نقل و انتقال معجزات او می‌شویم.

حال اگر اندیشه های او را بر قرآن عرضه کنیم تناقضات فراوانی خواهیم دید.

خداوند در قرآن درباره عبادت و نقش آن در رستگاری انسان چنین می فرماید:

فَمَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ خَيْرًا يَرَهُ* وَ مَن يَعْمَلْ مِثْقَالَ ذَرَّةٍ شَرًّا يَرَهُ (زلزله/7-8)

پس هر كس به قدر ذره‏اى كار نيك كرده باشد (پاداش) آن را خواهد ديد. و هر كس به وزن ذره‏اى بدى كرده باشد آن را مى‏بيند.

تمام اعمال انسان در سرنوشت او نقش مستقیم دارند و هیچ عملی حتی اگر به اندازه ذره ای بیش نباشد محاسبه خواهد شد. در نزد خداوند کمیت ملاک نیست بلکه کیفیت اهمیت دارد. اگر شخصی دائم الذکر باشد اما عامل به اعمال نیک نباشد، به رستگاری نخواهد رسید. پس نمی شود بدون تلاش و ایمان در جوار خداوند قرار گرفت و قرب او نائل شد.

معنویتی که پائولو کوئلیو از آن سخن می گوید با آنچه خداوند به آن توصیه می کند تفاوت های بسیاری دارد. پائولو زندگی معنوی را فقط در باور داشتن خداوند می داند. و حال آنکه خداوند زندگی همراه با معنویت را در پایبندی به شریعت و انجام اعمال عبادی با کیفیت می داند.

وَ مَا أُمِرُواْ إِلَّا لِيَعْبُدُواْ اللَّهَ مخُْلِصِينَ لَهُ الدِّينَ حُنَفَاءَ وَ يُقِيمُواْ الصَّلَوةَ وَ يُؤْتُواْ الزَّكَوةَ وَ ذَالِكَ دِينُ الْقَيِّمَةِ(بينه/5)

و آنان را جز اين فرمان ندادند كه خدا را بپرستند در حالى كه در دين او اخلاص مى‏ورزند. و نماز گزارند و زكات دهند. اين است دين درست و راست.

«آنكه بر خدا تكيه كند رفتاري خداي گونه پيدا مي كند و جز نيكي، از او نيايد. ذره ذره اعمال خود را مي كاود  بابت اعمال نيكش خدا را شكر مي كند و بابت اعمال ناشايستش توبه به درگاه خدا مي برد. تا ناخواسته بر اعمالش گرد غفلت ننشيند.»

مهدی سالاری